Zijn wij kortgeleden nog echt in het Caribische gebied geweest - naar Cuba - , binnenkort willen wij ons daar weer wanen. Aan de stranden van het Italiaanse Sardinië kan dat. Op een van de oudste stukjes van Europa is dit eiland in de loop van duizenden jaren uitgegroeid tot het ‘andere continent\', omringd door de mooiste stranden van de Middellandse Zee. Wij willen dat ontdekken. Bovendien willen wij zien of de historie en cultuur van Sardinië minder met de zee dan met het binnenland hebben te maken. Wij willen ervaren of de herderstraditie daar nog stilletjes voortleeft. Wij willen uitvissen of het karakter van de Sardijnen door de uitgestrektheid van dit woeste eiland met ruige bergen, groene dalen en onbedorven hoogvlakten zijn vorm heeft gekregen. Een nieuwe ontdekkingsreis is in aantocht ...

Zal Italië onze harten moeiteloos veroveren? Eeuwenoude historie, schilderachtige dorpen, waar het lijkt of we een stap terug in de tijd zetten, smalle steegjes die op verrassende pleintjes uitkomen. En natuurlijk culinaire genoegens. De beste koffie. Pastagerechten die ons het water in de mond doen lopen. Het traditionele ijs. Wijnen van topklasse ...

Sardinië moet een schitterend eiland zijn, nog niet overspoeld door massatoerisme. Vanwege haar geweldige stranden en verrassende baaien wordt het ook wel \'het juweel van de Middellandse Zee\' genoemd. Italiaans? In het binnenland wordt nog altijd Catalaans gesproken, een erfenis van vele eeuwen Spaanse overheersing.

Hoewel overheerser Berlusconi zich zomers aan de Sardijnse ‘Costa Smeralda\' terugtrekt (!), hopen wij hem in het voorjaar niet tegen te komen tussen de drieduizend cactussen in de tuin van zijn villa aan de Costa Smeralda, de Smaragdkust. Wij als eenvoudige inwoners van het dorpje Limmen laten ons daar niet zien. De eer om er - bunga bunga - ontvangen te worden, laten we graag aan Poetin en andere Silviokliekvrienden.

De ‘Costa Smeralda\' ligt aan de mooiste kust van Italië. De lange, vaak ongerepte delen zijn strandjuwelen, die over het hele eiland zijn te vinden. Wij trekken er met een huurautootje op uit voor een eilandrondtoer. Niet alleen om aan het strand te luieren, ook om over grillig gevormde rotsen te klauteren. Bovendien gaan we op zoek naar ‘nuraghi\', raadselachtige kegelvormige bouwwerken uit de bronstijd, die als onderkomens van lokale dorpshoofden dienden. We gaan zeker een aantal van zo\'n zevenduizend van deze reusachtige ‘verdedigingstorens\' traceren. Maar we gaan ook het spoor van de met sagen omgeven grotten zien te vinden. Te voet zullen we door historische stadjes slenteren, mede om aan de haven in een restaurantje van de Sardische keuken te smullen.

Onze rondreis per auto over het eiland zal ons via de luchthaven ‘Olbia\' langs de volgende parels leiden: 1. Nuoro - 2. Orgosolo - 3. Capoterra - 4. Cagliari - 5. Santa Gilla (lagune) - 6. Tharros - 7. Bosa - 8. Alghero - 9. Santa Teresa - 10. Castelsardo - 11. Palau - 12. La Maddalena (eilanden; nationaal park).

Mochten we er de tijd voor hebben, brengen we ook nog con amore een bezoek aan het meest mondaine plaatsje van Sardinië: 13. Porto Cervo.

Laten we de pareltjes eens een voor een onder de loep nemen.

• 1. Nuoro

Hoofdstad van Barbagia (36.800 inw.) aan de voet van de Monte Ortobene. Adembenemende uitzichten. Was halverwege de twintigste eeuw het toneel van gevechten tussen bandieten en de politie. Uitvalsbasis voor tochten naar het binnenland of een uitstapje naar het museum van Nobelprijswinnares Literatuur in 1926 Grazia Deledda.

• 2. Orgosolo

Orgosolo ligt ongeveer 24 kilometer ten zuiden van Nuoro. Hier kunnen we dwalen door kleine, schilderachtige straatjes. Het is bekend van de meer dan honderd murales: politiek getinte muurschilderingen uit de laatste drie decennia van de vorige eeuw. Orgosolo kon daarvoor al bogen op een reputatie van voormalig roversnest. In de centraal gelegen Sardische bergstreek wordt het woord ‘verzet\' al eeuwenlang met een hoofdletter geschreven.

• 3. Capoterra

Capoterra is one of the Sardinian town councils that, in the last 10 years, had one of the highest population increases in the island and a considerable transformation of town planning. Now it is identified by a set of inhabited settlements distributed in three different localities, about five kilometers apart. The first urban site, the oldest one, was developed from a seventeenth-century village and lies at the foot of the hills of Montarbu, Punta Sa Loriga and Mount Arrubiu. The second was started in the early 60s in the coastal strip that runs from Maddalena as far as Cala d\'Orri; the third village took form in 1966, in the lower-hilled area of Sa Birdiera and Pauliara, at the foot of Mount Santa Barbara. An outline of the historical and economical changes that characterized this village since its foundation in 1655 until the present day is planned to be included in the book published by Carlo Delfino from Sassari, with the title 'Capoterra, da baronia feudale a periferia urbana' ('Capoterra, from feudal barony to urban outskirt').

• 4. Cagliari

Hoofdstad van Sardinië met een geheel eigen sfeer. Cagliari wordt gedomineerd door het Castello, een echt kasteel met middeleeuwse torens en muren midden in een gezellige en levendige stad. ‘Rotsachtige stad\' noemden de Puniërs hun stad. Het is een fascinerende mengvorm van een Sardische provinciestad en een Italiaanse metropool (inw. stad 182.000, in agglomeratie 400.000). Heeft de laatste jaren na een aantal stedebouwkundige veranderingen een nieuw zelfbewustzijn gevonden.

• 5. Santa Gilla (lagune)

De kust bij Capoterra en Cagliari bestaat uit een groot gebied van moerassen en meren. De Santa Gilla lagune is een moeras van ruim vierduizend hectare groot met een rijke flora en fauna. Er is ook nog een in werking zijnde zoutvlakte, genaamd Macchiareddu. Het Molentargiusmoeras ten oosten van Cagliari herbergt meer dan 170 verschillende vogelsoorten, waaronder roze flamingo\'s.

• 6. Tharros

Op de zuidpunt van het Sinisschiereiland ligt de grootste en in het verleden belangrijkste Punisch-Romeinse stad van Sardinië. Hier kunnen wij de overblijfselen van de oude Romeinse stad bezichtigen, die over de ‘Capo San Marco\' verspreid liggen. Onder meer zijn huizen, een amfitheater, tempels en een tofet (begraafplaats voor kinderen) te bewonderen.

• 7. Bosa

Bosa (8000 inw.) is anders. Heel bijzondere, gezellige plaats met een mooi historisch centrum met gekleurde huisjes. De inwoners hadden lange tijd geen belangstelling voor de nabijgelegen zee. De Temo, de enig bevaarbare rivier van Sardinië, was hen als waterweg genoeg. Het middeleeuws aandoende stadje ligt - omringd door weilanden, wijngaarden (Malvasia wijn) en olijfbomen - aan de voet van het ‘Malaspina\' kasteel, dat door de Genuese graaf Malaspina bovenop de heuvel is gebouwd.

• 8. Alghero

Misschien wel de aantrekkelijkste stad van Sardinië, ook wel klein Barcelona genoemd. Van alle steden die op Sardinië door de Aragonezen zijn veroverd, is Alghero (39.500 inw.) het meest Spaans gebleven. De flair van dit ‘mini-Barcelona\' trekt talloze toeristen. Alghero dankt zijn naam aan de algen voor de kust.

• 9. Santa Teresa

Het helemaal in het noorden gelegen Santa Teresa di Gallura (4500 inw.) heeft zich tot een vriendelijk oord met een toeristische infrastructuur ontwikkeld. Het profiteert van zijn gunstige ligging; noordelijker kan het niet, winderiger evenmin. Surfers komen hier dan ook graag. Die altijd niet afnemende, om de oren waaiende wind kan je al gauw nerveus maken, wat de plaatselijke bevolking met een knipoog meteen opmerkt. De directe omgeving staat bekend om de vele parels van stranden, idyllische grotten en rotspartijen. Een tocht naar het plaatsje Palau, met van daaruit een oversteek naar de Maddalena eilanden is een aanrader.

• 10. Castelsardo

In de 15^e eeuw Castelaragonese geheten, deelt Castelsardo (5500 inw.) zich zelfbewust in bij de categorie ‘romantisch Sardinië\'. De huidige oude stad wordt gemarkeerd door de voormalige wachttorens, en het kasteel ligt van verre zichtbaar op het hoogste punt van de plaats. Met zijn bochtige oude straatjes, fantastische uitkijkpunten en de avontuurlijke vesting prikkelt het de fantasie.

• 11. Palau

In het toeristische centrum van Gallura (3600 inw.), de noordelijkste regio van Sardinië, breekt in de zomer de hel los. De verbindingen met de Maddalena-archipel hebben de regelmaat van een tram, drankjes zijn duur en eigenlijk is er niets te zien. Als je leven in de brouwerij wilt, moet je naar Palau gaan en daar een tijdje blijven.

• 12. La Maddalena

Tussen de Maddalena-archipel en de Costa Smeralda liggen de prachtigste voorbeelden van een grillige kustlijn met schitterende, verscholen baaien. Aeolus, de god van de wind, is Sardinië goed gezind geweest. Windstilte is er een zeldzaamheid. Ook op de La Maddalena-archipel, waar de zeestraat tussen Sardinië en Corsica de winden bundelt, staat vaak een straffe wind. Toen de zeespiegel na de laatste ijstijd steeg, was het gedaan met de geografische eenheid van de huidige eilanden Corsica en Sardinië. De Maddalena-archipel is het overblijfsel van de vroegere verbinding tussen beide eilanden. Op nog geen vijftig vierkante kilometer liggen 23 eilanden en eilandjes, verspreid tussen zeven hoofdeilanden, waarvan de grootste - La Maddalena - de archipel zijn naam heeft gegeven.

• 13. Porto Cervo

Porto Cervo - op de tekentafel ontworpen - ligt als pronkstuk in het hart van de Costa Smeralda. Ten zuiden daarvan ligt Porto Rotondo - ook van de tekentafel - als een soort stiefzusje dat er een beetje buiten valt, maar ernaar verlangt net zo mooi te zijn. Een van de opvallendste bezienswaardigheden in het sprookjesland aan de Smaragdkust is de sneeuwwitte kerk Stella Maris in Porto Cervo. De Marina Porto Cervo is een van de comfortabelste jachthavens in het hele Middellandse Zeegebied. Sommige jachten zijn bijna zo lang als een voetbalveld. Zien en gezien worden doet men in de Piazetta Costa Smeralda, in het bijzonder in Bar Il Portico. Wij gaan wel gewoon in een portiekje staan staren.

Ergens in mei of juni 2013 - in ieder geval buiten het zomerseizoen juli, augustus - gaat het dus hoogstwaarschijnlijk Sardinië worden. Weer een eiland toegevoegd aan onze steeds langer wordende erelijst van eilanden en eilandjes.

‘Wat je op Sardinië vindt, vind je niet in Italië. Wat je in Italië vindt, vind je niet op Sardinië\'. Nou, dat klinkt toch! De jezuïet Francesco Cetti, die al in de 18^e eeuw het ‘andere continent\' ontdekte, doelde vooral op de wijnen van Sardinië. En daar hoef je dus geen jezuïet voor te zijn, vinden wij. Als de wijnmakers op Sardinië weten dat je langskomt, wordt het wijnproeven vanzelf een feest. Hierbij ontbreekt het niet aan kaas en pane carasau, het bekende dubbelgebakken brood, dat vanwege zijn perkamenten muziekbladachtige structuur ook wel carta di musica wordt genoemd.

Bene, finalmente gaan wij ook eens een beetje aan ons Italiaans werken!