Prikkelend, spannend en verwarrend

‘De kamers’ van Lucas de Waard (1984) heeft met politiek niet van doen, al speelt ene Femke haar rol tussen de personages. De boektitel alleen verleidt niet tot onmiddellijke aanschaf. Achter deze ‘kamers’ echter steekt een ‘prikkelend verhaal over afwijzen en afgewezen worden, en de onmogelijkheid om zo’n breuk ooit te lijmen’. Zo luidt de aanprijzing op de achterflap, staand boven de synopsis en schrijversfoto. Op de voorzijde trekken de woorden ‘Fascinerend, spannend, verwarrend, schrijnend, soms schaterlachend cynisch’ boven de titel de aandacht. Ze prikkelen net zo sterk als de beknopte samenvatting op de achterzijde:

‘Televisiepresentator Aram is ontslagen nadat hij in zijn programma een kind per ongeluk ernstig heeft verwond. Hij zit al maanden thuis, is tot niets in staat. Zelfs het vertrek van zijn vriendin, een succesvol rechercheur, ondergaat hij gelaten. Dan stuit hij op een van haar dossiers over de verdwijning van een meisje. De naam van een verdachte schokt Aram. Het is de jeugdvriend die door hem ooit in de steek is gelaten.

Eenmaal gelezen vind ik het boek zeker fascinerend. Deze debutant, die op knappe wijze zijn verhaallijnen construeert, geeft blijk van talent én de nodige ervaring. Lucas de Waard heeft die ervaring opgedaan in het schrijven van proza, columns en teksten voor theater. Zijn constructie bouwt hij op in 285 bladzijden, die in betrekkelijk korte hoofdstukken aaneen zijn gesmeed. Om de paar bladzijden springt de auteur van de ene naar de andere scène en van het ene personage naar het andere. Dat houdt de spanning erin, brengt ook wel verwarring teweeg. Je moet er als lezer inkomen, maar eenmaal gewend verloopt het leesproces soepel.

Ik heb de verzorgde uitgave van De Geus in een ‘weekend-adem’ van in totaal zo’n vier uurtjes gelezen. Een mooie prooi voor een vakantie derhalve. Dat De Waards verhaal schrijnende elementen bevat, wordt opgevangen door inderdaad cynische kanttekeningen, die tot waarlijk schaterlachen leiden.

De schrijver slaagt er op uitmuntende wijze in om korte, krachtige dialogen neer te zetten, onderdeel van het schrijversvak dat zijn talent laat zien. Indrukwekkend vind ik ook – dat geldt natuurlijk voor veel schrijvers – hoe zijn verhaaltekst is bedacht en geconstrueerd, al getuigt het wat mij betreft van het nodige surrealisme.

Surrealisme in de literatuur beweegt zich tussen droom en werkelijkheid. Surrealistische schrijvers proberen hun fantasie de vrije loop te laten door droombeelden te schilderen in onverwachte, verrassende of zelfs schokkende combinaties. Beelden waarin niets is wat het lijkt, beelden ook waarin drang tot choqueren of tot het onmogelijke leidraad is. Lucas de Waard doet met ‘De kamers’ zo’n poging om de logische rede, die al het onbekende tot het bekende wil herleiden, in deze psychologische roman het licht te laten zien.

Van het verhaal zelf word ik niet vrolijk, hoewel de schrijver veel plezier in zijn manier van schrijven legt. Zijn personages schildert hij helder en sterk. Hij schuwt het experiment niet, met allemaal korte scènes, die je elk snel kunt lezen. Het vergt van de lezer wel een snelle omschakeling.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik van het genre niet zo’n enorme liefhebber ben. Toch heb ik ‘De kamers’ geboeid gelezen. Elke Echte Lezer moet immers echte kansen te baat nemen om zich buiten betreden paden te begeven. Probeer deze debutant in zijn huiveringwekkende verhaal dus eens, het levert je nieuwe inzichten op.