Recensie betreft de dundruk-uitgave van Uitgeverij van Oorschot, met de roman ‘Een leeg huis’ en 23 andere, korte verhalen van Marga Minco:

Ook ik was een van de middelbare scholieren die ‘Het bittere kruid’ van Marga Minco voor zijn (HBS-B-)eindexamen op zijn boekenlijst vermeld. Het literaire monument is als klassieker geliefd onder scholieren vanwege geringe dikte en eenvoud van taal. Marga Minco roept in haar van emoties ontdane proza gevoelens van de Tweede Wereldoorlog op. Haar joodse familie betaalt een hoge tol.

Vele jaren later kom ik de schrijfster opnieuw tegen. Haar ontroerende ’De val’ is een novelle in authentieke stijl. Nog weer later verrast ‘Miekes Leesclub’ mij met het verzoek mijn leeservaring over een andere Minco met lezers te delen. Ik ontvang een prachtige, gedundrukte editie van uitgeverij Van Oorschot: ‘Na de sterren’. Dit fraaie boekwerk van Marga Minco bevat een keuze van de schrijfster zelf uit haar complete werk: de roman ‘Een leeg huis’ en 23 korte verhalen.

In ‘Een leeg huis’ schetst Marga Minco in drie delen de chaotische periode van na de bevrijding. Zij diept net als in het ‘Het bittere kruid’ belevenissen van in en na de bezettingsjaren uit. In het begin moet ik wennen aan de toegepaste flashbacks, daarna ontdek ik dat Minco aan de hand van drie dagen (28 juni 1945, 25 maart 1947, 21 april 1950) een imposant verhaal over een moeilijk te verwerken gegeven realiseert. De hoofdpersoon keert na de bevrijding uit haar onderduik terug naar het gesloopte huis. Een leeg huis, waarin ‘leegte’ voor de ik-persoon en haar vriendin in de na-oorlogse jaren wordt weergegeven, goed van sfeer en vol verdiepende waarnemingen.

Net als in ‘Het bittere kruid’ is de oorlogsthematiek met navenante ervaringen er een van vereenzaming, voorzien van het gevoel alleen in de wereld te staan. Marga Minco is hierin op haar best, in zuiver en sober taalgebruik, waarin vaak korte zinnen mij als lezer prima bevallen. Beter één heldere, indringende zin dan een hele pagina uitweiden.

Marga Minco heeft zelf een voorkeur voor korte verhalen. De derde uitgave in de reeks ‘Gedundrukt’ bevat een kleine twee dozijn, die ik ieder op hun beurt met genoegen heb gelezen. De overkoepelende titel ‘Na de sterren’ ontlokt aan Minco de opvatting dat Simon Carmiggelt en Annie M. G. Schmidt de ‘echte sterren’ zijn, door Van Oorschot gedundrukt. Naar mijn mening is Minco te bescheiden. Zij is ten onrechte niet met een Zeer Kort Verhaal te vinden in het veldboeket met veertig stuks naar de smaak van ‘meester van het ZKV’ A. L. Snijders, onlangs uitgebracht ter gelegenheid van de tiende editie ‘Nederland leest’.

Als provinciegenoot kom ik Simon Carmiggelt met een kort verhaal (‘Mokum’) tussen de mooiste korte verhalen tegen, die onder ‘Noord-Holland leest’ voorafgaan. Vermoedelijk heeft geboren Zeeuwse Annie M. G. Schmidt in de Zeeuwse editie een plaats, misschien ook niet. Ik vind dat de in Ginneken als Sara Menco geboren Marga Minco in de Noord-Brabantse editie de ster van schitterend proza moet zijn.